Oltu taşları

 

    Oltutaşı, literatürde jet veya karakehribar olarak isimlendirilir. Adını Erzurum ili oltu ilçesinden almıştır. İlçenin kuzeydoğu kesiminden çıkarılmaktadır. Yarı değerli bir mücevher taşı olan oltutaşı, oltu ilçesine bağlı tutlu, yeşilbağlar, güllüce, güzelsu köyleri ve civarında bulunur. Genellikle siyah ve grimsi siyah renklerdedir. Bölgede 300 den fazla lokasyondan oltutaşı, kiltaşı, kumtaşı ve silttaşı ardalanmasından oluşan istif içerisinde ince bant şeklinde ve laminalı tabakalıdır.

    Saf karbon elementinin taşlaşmageçirmiş hali olan oltutaşı rezervi dünyadaki en büyük rezervi Türkiye'dedir. Bir tür alt bitümlü kömür çeşidi olan oltutaşı, doğal halinde nemli ve yumuşak olup, hava ile temas ettiğinde ise sertleşmektedir. Bu durum aynı lületaşı'nda olduğu gibi oltutaşı'nın işlenmesini kolaylaştırmaktadır. Aynı zamanda çıra gibi is çıkararak yanma özelliği olan oltutaşı geriye sigara külüne benzer bir atık bırakır. Sürtünme ile elektriklenme özelliği ile hafif cisimleri çeker. Yanma esnasında aniden soğutulursa, donar camlaşır ve kalıp halini alır.

    Çok çabuk kırılma özelliğinden dolayı çıkarılma ve işlenmesinde özel aletler kullanılmaktadır. Galeri yöntemiyle çıkarılan taşlar atölyelerde önce göz kararı ayıklanır, içerdiği damar ve çatlaklarına göre kesme şeker boyutunda kesilir. Daha sonra bir bıçak ile etrafı düzeltilen taşların tesbih yapılacaksa ortası delinir. Sonra tornaya giren aynı ebattaki taşlar dizi şekline getirilir ve ağaç kömürü kullanılarak cilalanır. En son işlemde ise kömür tozu, tereyağı ve bezle parlatılarak ürünü ortaya çıkartırlar.

    Genelde tabi biz tesbih olarak kulanımımıza sunulan oltutaşı'ndan takı tasarımıda yapılmaktadır. Şeffaflığı yoktur ve opaktır. Sertliği 2.5 - 4 arasındadır. Erzurum'a yolumuz düşerse yazımız için gerekli araştırmayı yapacağız.